Verslag Herman Verschuur
- Rockport, Maine - USA
1 t/m 14 oktober 2000.
De
Filmworkshops in Maine, USA bestaan 27 jaar en zijn begonnen als louter
fotografische workshops. De officiële naam is The International Workshops
en dat geld zeker voor de twee cursussen die ik heb gevolgd. Er heerst een
bijzonder open sfeer op de campus, waar veel ruimte is voor vernieuwing,
inspiratie en onderzoek. De campus is een verzameling gebouwen in het dorpje
Rockport aan de oceaan-kust in Maine, een soort vakantie-staat in het Noord-Oosten
van de Verenigde Staten. Op de campus bevinden zich een aantal slaapverblijven,
een keuken, eetzaal, bibliotheek, kantoren, leslokalen, soundstage, een
aantal kamers om in te filmen en alle fotobenodigdheden, zoals doka's, etc.
Er zijn in de omgeving enkele motels aangekocht om de overige studenten
te huisvesten.
De eerste cursus was:
Feature Film Lighting, door Isidore Mankofsky.
Op zondag werd ik ingeschreven en na het diner begon de eerste bijeenkomst
gelijk om acht uur zondag-avond. Iedereen stelde zich hier aan elkaar
voor en gelijk werd duidelijk dat het internationale workshops zijn. Er
waren 16 deelnemers uit twaalf landen en het niveau van de cursisten was
behoorlijk gelijk. Wat erg fijn was, daardoor is het praten met mede-cursisten
vaak net zo leerzaam als de lessen zelf. De instructeur Mankofsky is een
oude rot in het vak, hij geeft les op de UCLA en is een ASC-member. Hij
heeft veel grote studio projecten gedraaid en wat misschien belangrijker
is: hij kan informatie overbrengen. Het programma is stevig, elke dag
om 6.30 u. opstaan, om 7.15 u. naar de workshops waar ontbijt klaar staat.
Na het ontbijt begint de dag om acht uur, dan door tot 12.30 u. Na de
lunch van drie kwartier beginnen we aan het middag-programma tot het diner
van een uur, hierna wordt er nog door gewerkt tot 23.00 u. Elke dag. Maandag-ochtend
werd er eerst een creativiteits-lezing gegeven door de oprichter van "The
workshops" - David Lyman. Dit was een soort pep-talk om de week te beginnen.
Wat goed er aan is, is dat je er aan herinnerd wordt om met een "open
mind" de week in te gaan. Dat is vrij belangrijk voor jezelf omdat je
anders vrij snel in een oud patroon kunt vallen en dat is net wat je niet
wilt.
Op
maandag was het eerste onderwerp het draaien van de grijskaart. Dit verraste
me want ik had niet verwacht dat we zo ontzettend basic zouden beginnen,
maar omdat het nivo van de cursisten vrij hoog lag werd het onderwerp
heel snel wel interessant. Dit gebeurde eigenlijk constant. Zo kwam het
contact met het lab of de telecine veelvuldig aan bod, te beginnen bij
de grijskaart. Verder hielden we het de eerste dag bij lichtmeten in alle
vormen, verschillende lichtmeters vergeleken, flashen van het materiaal,
test-set ups, filtertests en we hebben dia's geschoten van de verschillende
tests. 's avonds werd na het eten de film "visions of light" vertoond,
een documentaire waarin verschillende cameramensen aan het woord zijn
over hun vak. Op dinsdag hebben we de verschillende testen bekeken, alle
soorten soft-filters, de grads, warm-filters, day for night, enhancer,
etc. Heel prettig om met elkaar de verschillende filters te bespreken.
Hierna zijn we in drie groepen ingedeeld en hebben we besloten wie welke
situatie op 16 mm gaat draaien. Ik wilde een Day ext. Draaien omdat ik
voor mijn gevoel daar het meeste moeite mee heb. Dit heb ik gedraaid op
50 asa daglicht materiaal, waar ik geen goede ervaringen mee heb. Dit
alles om uit te proberen hoe dit in de toekomst anders te doen wanneer
ik deze situatie in het echt tegenkom. Mijn scene werd gelijk op dinsdag
middag opgenomen.
Ik gebruikte een 4 KW hmi door silk, met de zon als tegenlicht en een 12
by 12 butterfly om de fill te controleren. Het verhaaltje was als volgt:
Man rijd in auto de drive-way op ( die erg steil is), stapt uit. Ziet vrouw
die naar hem zwaait, vrouw schrikt, man kijkt om. Ziet auto naar achteren
rollen en holt erachter aan. Iedereen krijft 100 feet 16 mm film om een
scene op te draaien. Omdat de meesten wel regelmatig tot vaak op film werken,
werden de scenes test-situaties om verschillende filters en ratio's uit
te proberen. Zo ook met mijn scene, dit was erg leerzaam om het Day Ext
beter onder de knie te krijgen. 's avonds draaiden we een Night Ext met
veel licht, twee 4KW's, een ballon, 5 KW, nine-light en veel kleine licht.
Deze scene werd door een Oostenrijker gedraaid. Het zag er niet goed uit
vond ik en daar spraken we ook over, het goede hier is dat je kunt zeggen
wat je wilt. Iets dat je op een filmset vaak niet in dank wordt afgenomen.
De scene was volledig over-uitgelicht en niet sfeervol. Het werd gedraaid
op 800 ASA materiaal, wat het natuurlijk weer erg interessant maakte om
terug te zien.
Op woensdag-ochtend, eerst weer gepraat over wat we hebben gedaan
en daarna de apparatuur verdeeld. Er was genoeg licht
en kabels en vlaggen etc. maar er was EEN Arri SR en twee 16 BL's Dit
was niet zo fijn, daar hebben we aan het einde van de week de leiding
van de workshops nog op aan gesproken. Een SR is prima maar BL's zijn
toch wel erg antiek en wat belangrijker is, niet erg handzaam. Daarmee
wordt je toch beperkt in de uitvoering van je shots. In de ochtend hebben
we ook veel gepraat over verschillende filmmaterialen. Een van de cursisten
werkt als Technical Representative bij Kodak in Los Angeles, dit bleek
erg handig temeer omdat hij daar niet Kodak hoefde te verdedigen en vrijuit
over alle soorten filmmateriaal kon praten. Het was soms erg verhelderend
om iemand hierover te horen die exact weet hoe het werkt. Wat goed was,
dat deze Paul boekjes en fotorolletjes met (cine)-filmmateriaal liet overkomen
uit LA voor de klas om te gebruiken. In de middag hebben we een Day Int
uitgelicht weer met een aantal HMI's. Deze keer hebben we veel verschillende
ratio's uitgeprobeerd en verschillende filters uitgeprobeerd, ook het
Day for night heeft veel aandacht gehad deze week. Wanneer is het nog
geloofwaardig en waar niet meer. Deze scene werd door een Amerikaan uit
Seattle gedraaid. Alles wat er werd gedaan werd zorgvuldig bijgehouden.
'S avonds hebben we een Night Int uitgelicht, hier konden we gelijk een
paar zaken uitproberen die er behandeld waren in de les, zoals het opzetten
van een "ambient light", losmaken van voor-en achtergrond, en gebruiken
van verschillende kleurtemperaturen. Deze scene werd door een Zwitser
gedraaid. De donderdag-ochtend was er weer een Amerikaan aan de beurt,
wat erg opviel was het feit dat de europeanen in het gezelschap over het
algemeen veel meer ervaring hadden dan de Amerikanen. Blijkbaar is de
Amerikaanse gewoonte om je groter/duurder/beter te verkopen dan je bent
hier ook volledig aanwezig. Deze keer voerden we ook een serie tests uit,
elk van deze situaties waren toch altijd leerzaam. Dit was een Int car
day, ook hier weer verschillende filters en ratio's geprobeerd, nu op
500 asa. Tijdens al deze situaties kwam Isidore regelmatig langs om te
praten over wat we aan het doen waren en hoe dingen te kunnen verbeteren.
Tot aan donderdag-ochtend zijn we vooral bezig geweest met het zelf uitlichten
van scenes en het uitproberen van verschillende zaken. Materialen, filters,
ratio's alles kwam aan de orde. Tijdens de gesprekken in ons lokaal hebben
we ook veel gepraat over de verschillende manieren van ontwikkelen van
film. Het ENR-process is behandeld evenals, de bleach by-pass, cross-processing
van omkeer en CCE en ACE methodes en het pullen of pushen van het materiaal.
Ook het flashen van de film kreeg aandacht, van al deze methodes werden
eigenschappen besproken, voor-en nadelen en consequenties. Na het wegsturen
van de filmrollen gaf Isidore een demonstratie in Low-key lighting. Iedereen
was constant mee aan het meten met wat er gebeurde, dit gebeurde overigens
de hele cursus. Tijdens deze demonstratie werden gelijk veel zaken zichtbaar
gemaakt waar we in de klas over spraken. En konden we recapituleren over
wat we zelf gedaan hebben. Donderdag-avond kregen we een film te zien
in Union Hall, een zaal in het dorp dat bij the workshops hoort. Het was
een Russische zwart-wit film over Cuba, die nogal langdradig was. Vrijdag
was het thema "controlling the image", we bespraken contacten met het
lab, rushes, stocks, verschillen tussen batches, out-of-phase shutter.
Het gebruik van Fill-light is uitgebreid besproken en de timing-lights
uit het lab. Elk van deze onderwerpen kwamen uitgebreid aan bod. Soms
werden onderwerpen nog herhaald zoals, bleach-by pass en cross-processing.
Naast veel praten over bepaalde effecten in films hebben we ook uitgebreid
gepraat over de politiek op en van filmsets. Deze hele week heb ik veel
nieuwe dingen gehoord en gedaan. Vaak werd er alleen maar een andere manier
van kijken gegeven op iets wat ik al wist, wat erg verhelderend kan werken.
Wat er behalve de pure informatie erg positief was, is de manier van denken
die je krijgt. Ineens wordt er van je verwacht dat je op een andere manier
denkt, je opstelt en bezig bent. Dat is een grote winst van deze workshops.
Op zaterdag werd vanaf zeven uur 's ochtends ons materiaal gedraaid.
Het was goed om te zien wat iedereen gedraaid had en wat er allemaal uitgeprobeerd
was. De algehele sfeer was vooral dat iedereen dingen uitprobeerde waar
hij niet goed in is. Dat maakte het resultaat niet altijd even goed, maar
was wel heel leerzaam. Ik heb weer zelf staan draaien sinds ik terug ben
en merk een duidelijk verschil in hoe ik het uitlichten aanpak met voor
ik naar de workshops ging. Na de lunch waren we vrij, sommigen moesten
naar huis terug en degenen die bleven zijn op een schoener een stuk gaan
varen. Op zondag moesten we weer geregistreerd worden en was er 's avonds
weer de introductie. Nu voor de tweede cursus:
DP Masterclass door Jim
Denault.
Waar de eerste week vooral de oude gewoontes werden doorbroken, werd
in de tweede week veel meer aandacht besteed aan andere manieren om iets
in beeld te brengen, set-politiek en hoe je voor te bereiden. Jim is het
tegenovergestelde van Isidore hij is een veertig jaar oude, New York -
based DP die voornamelijk independent films draait. Bij independent film
moet je denken aan films met een budget van de gemiddelde Nederlandse
speelfilm. Het was goed om te zien hoe iemand werkt die veel dichter bij
je eigen situatie staat. De eerste dag zijn we weer met grijskaarten in
de weer geweest en met het testen van het materiaal. We hebben uitgebreid
gesproken over de verschillende manieren van voorbereiden, contact met
het lab en de telecine. Voorbereiden van draaidagen, bestellen van equipment,
maken van referenties. We zijn weer de vier standaard licht-situaties
gaan uitlichten, maar nu met de hele klas bij elkaar en hebben Jim het
laten maken, dia's genomen en die de volgende dag besproken met elkaar.
We hebben over de verschillende lichtmeters gesproken en de verschillende
soorten licht. 's avonds zijn we film gaan kijken en die met de afstandbediening
in de hand doorgespoeld om drie films per avond te kunnen analyseren.
Hier zijn we twee dagen mee bezig geweest. We hebben nog wel een praktijk
oefening Day ext gedaan, nu weer op een heel andere manier dan Isidore
deed. Op woensdag ging het een beetje mis. Jim had bedacht dat het leuk
was om met de director's class iets te doen maar dat liep op een fiasco
uit. De meesten gingen naar de director's class maar ik en Erik Bannenberg
en nog twee anderen bleven op onze lokatie om zelf iets te gaan uitproberen.
We haalden het licht op: twee 4kw's, twee 2.5kw's, een ruby light, butterfly,
kino's, 1,2 en een 575. Ik wilde namelijk een scene uitlichten op diafragma
F8 op 100 asa, interieur. Gewoon om te kijken wat je dan nodig hebt. Dat
ging vrij goed en slaagde ook, intussen was een van onze mede-studenten
al erg boos geworden en op hoge poten Jim gaan halen omdat dit toch niet
de bedoeling was. Dit werd begrepen en toen zijn we met de klas deze zelfde
scene opnieuw gaan uitlichten, nu op de manier die Jim zou doen. 's Middags
bleek dat de boodschap toch niet helemaal was doorgekomen en we weer werden
geacht met de director's class te werken. Dit werd heel even gepikt maar
na anderhalf uur was driekwart van onze klas gevlogen en stond Jim het
licht voornamelijk alleen te doen. Dit werd nogmaals duidelijk uitgesproken
en er werd beloofd dat er niet meer met de director's class gewerkt zou
worden.
Woensdag-avond zijn we een Night ext. gaan uitlichten en hebben dit
weer op dia en polaroid vastgelegd. De methodes die je ziet zijn niet
altijd de mooiste maar elke set-up had altijd waarde omdat er altijd wel
een deel was wat wel aansprak.
Donderdag zijn we weer gaan praten over film. Eerst naar "Last tango
in Paris" gekeken, voor het gebruik van dolly shots, hier ook uitgebreid
over gepraat. We zijn gaan praten over het gebruik van verschillende soorten
licht. Continuiteit, kleur, intensiteit, kwaliteit, richting,etc. We hebben
weer een day for night test gedaan en een voorbereiding van een night
for day test. 's Middags hebben we een polaroid genomen van een dag ext
situatie en 's avonds om negen uur kwamen we terug om dat exacte beeld
na te maken. Wat grappig was, dat toen ik een paar dagen terug was, ik
stond te draaien en deze kennis gelijk in praktijk kon brengen omdat het
donker werd. Deze middag zijn we in de plaatselijke bioscoop een dorp
verder "Boys don't cry" gaan kijken waarvan Jim de DP was. Na afloop konden
de mensen in de zaal vragen stellen aan Jim.
Vrijdag zijn we "Seven" gaan kijken op DVD en hebben we een andere film
van Jim bekeken, waar we natuurlijk later weer uitgebreid over hebben
gepraat. Eigenlijk hebben we de hele vrijdag naar films gekeken en vragen
gesteld over hoe iets gedaan zou zijn en daar over gefilosofeerd met z'n
allen. De wrap-party hebben we ook al film kijkend aan ons voorbij laten
gaan. Zaterdag ochtend nog maar een keer de DVD van "Boys don't cry" gedraaid
nu met live commentaar van Jim tijdens de film. Na deze sessie was het
tijd om te gaan. Afscheid genomen en Erik en ik zijn naar Boston terug
gereden, waar we het vliegtuig naar Amsterdam namen. De laatste zin in
mijn dagboek is: Dingen zijn anders de laatste tijd. Dat is denk ik de
grootste winst van deze cursus, hoewel er van alles op aan te merken valt
is toch het mooiste dat dingen anders gaan vanaf dat moment. Bij mij was
dit in elk geval heel sterk het geval. De manier hoe je op de set staat,
dingen kunt benoemen, de bla-bla van echte zaken kunt scheiden en sneller
problemen in je licht opstelling kunt oplossen. Ik merk wel dat je zeker
niet te laag moet inzetten bij deze workshops; dat heb ik gelukkig ook
niet gedaan en ben blij dat ik deze twee weken in Rockport besteed heb.
Herman Verschuur
Amsterdam - 23 November 2000
|